Goede wijn behoeft geen krans. En dit boek is inmiddels al meermaals gelauwerd. Wim Jurg beheerst als geen ander het ambacht om wetenschappelijke historische kennis om te zetten in goed leesbare, informatieve momentopnamen uit het verleden. Niet alleen komen personen uit het verleden tot leven wat hun gedachten betreft, maar ook wat hun eigen leven en fysieke omgeving betreft: Van hun persoonlijke relaties, tot hun kleding en de gebouwen toe. Natuurlijk altijd met de nodige caveats, maar toch. Het resultaat is dat je het gevoel hebt dat je mensen van vlees en bloed ontmoet, en soms zelfs, echt leert kennen. Jurg doet dat niet zoals veel schrijvers van historische romans door alles wat je niet weet in te vullen met onze gedachten en gevoelenswaardoor in veel historische romans (en films!) gewoon verklede hedendaagse mensen rondlopen. Neen, hij laat alles open wat we niet weten, suggereert soms iets (misschien, wellicht, voegt hij dan in de zinnen toen) en gebruikt vervolgens wat we dan wel weten zo optimaal mogelijk. Hierdoor beginnen mensen van weleer, die reeds lang tot stof zijn vergaan – net als ooit Adam – te bewegen, leven en spreken. Dus wie Ambrosius, Symmachus en Theodosius (drie promintene figuren aan het einde van de vierde eeuw, de hoofdpersonen van dit boek) wil leren kennen, die neme dit boek ter hand. En onderwijl kom je ook Ausionius (uit Bordeaux) tegen met wie Symmachus correspondeerde, hoor je een andereversie van hoe men in de kerk in Milaan bij Ambrosius leerde zingen (op Syrische wijze). Natuurlijk komt ook Augustinus voorbij, en leer je de kinderen van Theodosius kennen, niet in het minst zijn dochter. Ja, Wim Jurg doet z’n best oom ook de vrouwen (bijv. Ambrosius’ zus die als gewijde maagd in haar tijd furore maakte) recht te doen. Hij probeert ze de plaats die haar toekosmt te geven, maar het blijft moeilijk ze ècht te zien, zozeer zijn ze teruggedrongen achter de façade die hun mannelijke kompanen rondom hen hebben opgetrokken. Onderwijl valt er ook een nieuw, licht op de gekende spanningen tussen de drie protagonisten: de heidense senator en zijn christelijke vrienden. Het boek sluit af met een overzicht van de geraadpleegde bronnen (incl. Engelse vertalingen). Hier wordt tribuut betaald aan de inspiratoren van de auteur, onder wie de Engelse historicus Peter Brown een prominente plaats inneemt. Kortom: warm aanbevolen.
Dick Wursten
Wim Jurg, Onder dezelfde sterren. De laatste heidense senator en zijn christelijke vrienden. 216 p. Damon, Eindhoven, 2020. ISBN 9789463402842